Lekarze weterynarii biją na alarm, ponieważ coraz częściej w swoich gabinetach spotykają się z otyłymi zwierzętami. Problem staje się powszechniejszy, a dotyczy głównie kotów oraz psów. Według licznych doniesień w wielu krajach obserwuje się duży odsetek pupilów dotkniętych tym schorzeniem. Co ważne, nie jest to jedynie kwestia nadprogramowych kilogramów, bowiem zbyt wysoki poziom tkanki tłuszczowej przyczynia się do powstania wielu innych, groźnych chorób. Stąd też warto wiedzieć, jak rozpoznać oraz walczyć z otyłością, a także nauczyć się jej zapobiegać. Jako specjaliści weterynaryjni przedstawiamy praktyczne porady – zachęcamy do lektury!
Przyczyny otyłości u zwierząt domowych
Analizy z różnych stron świata wskazują, że zwierzęta domowe z nadmierną masą ciała stanowią aż 22-40%1 wszystkich badanych osobników. Dane te wyraźnie więc pokazują, jak duży jest to problem. Przyczyny tego zjawiska mogą być tylko z pozoru prozaiczne. Warto więc zrozumieć, w jaki sposób można zapobiec budowaniu nadprogramowych kilogramów u pupili.
Aby móc skutecznie pomóc zwierzakowi, trzeba wiedzieć, co doprowadziło go do takiego stanu. W tym celu należy poznać podłoże takiego zaburzenia. Pomimo że sporo genów może ułatwiać gromadzenie tkanki tłuszczowej przez organizm, to zrzucanie całej winy na DNA nie jest właściwe. Dowodem na to są osobniki, które nie są otyłe, pomimo posiadania niekorzystnych genów. Wszystko dzięki przestrzeganiu zasad zdrowego trybu życia. O czym dokładnie mowa?
Nieprawidłowe żywienie
Głównym czynnikiem tycia zwierząt domowych jest nieprawidłowe odżywianie. Dieta ma ogromne znaczenie, ponieważ to z nią dostarcza się naszemu pupilowi niezbędne składniki odżywcze, ale również kalorie – czasem w nadmiarze. Dlatego też odpowiednio skomponowane posiłki pozwolą na utrzymywanie wagi psa lub kota w normie. Czasami jednak wielu właścicieli otyłych zwierzaków zarzeka się, że utrzymują zbilansowaną dietę pupila, a ten nie chudnie. Odpowiedzią na taki problem mogą być podawane między posiłkami przekąski, smaczki i inne produkty, wykorzystywane np. podczas tresury czy jako element zabawy. Trzeba mieć bowiem na uwadze, że tego typu pokarmy potrafią dostarczać sporo kalorii organizmowi, a o tym często zapominamy.
Warto również wspomnieć w tym momencie o zwyczaju dawania resztek swoich posiłków zwierzakom. Jest to zła praktyka, ponieważ może negatywnie odbijać się na zdrowiu układu pokarmowego pupila, a w niektórych przypadkach stanowić zagrożenie dla życia! Żywienie zwierząt domowych nie może opierać się na posiłkach przeznaczonych dla ludzi. Nie jesteśmy bowiem często świadomi, jakie składniki są szkodliwe dla psa lub kota. Stąd też lepiej polegać na specjalistycznych karmach, opracowanych zgodnie z potrzebami naszych milusińskich.
Aktywności fizycznej nigdy za wiele!
Kolejną, dość istotną przyczyną jest brak ruchu bądź jego niedobór – w szczególności dotyczy to psów. Nawet dobrze zbilansowana dieta może nie być w stanie zapewnić odpowiedniej wagi z powodu braku codziennej dawki ruchu u zwierzaka: spacerów, aktywnych zabaw z opiekunami, a także treningów. Dlaczego jednak problem braku aktywności fizycznej bardziej dotyczy psów niż kotów? W przeciwieństwie do szczekających przyjaciół te drugie prowadzą dość specyficzny tryb życia, niezależnie od swoich właścicieli. Szacuje się, że aż przez 80% czasu spędzają na spaniu, resztę poświęcają na toaletę, jedzenie i zabawę. Dlatego też za główną przyczynę nadmiernej masy ciała kotów zazwyczaj uznaje się nieprawidłowe żywienie, aczkolwiek zwierzęta te już posiadające nadmierną masę ciała są mniej chętne do wysiłku, co jeszcze bardziej nasila problem. Otyłość u psa natomiast łatwiej zredukować poprzez modulację aktywności fizycznej, co jest sporą zaletą.
Pozostałe przyczyny otyłości
Oprócz zapewnienia odpowiedniej diety oraz należytej porcji ruchu należy również zwrócić uwagę na pozostałe czynniki, które w niektórych przypadkach mogą mocno utrudniać zachowanie prawidłowej masy ciała u zwierząt domowych. Jedną z takich dodatkowych przyczyn pojawienia się nadwagi oraz otyłości jest wiek. Pomimo że nie powinien on być wymówką dla odchudzania psa czy kota, to z zasady im starsze zwierzę, tym jest ono mniej wydolne metabolicznie. Stąd też o wiele łatwiej o dodatkowe kilogramy.
Wspomniana wcześniej genetyka również może działać jak hamulec podczas odchudzania. Istnieją rasy psów, które wyjątkowo łatwo nabierają większej masy ciała, np. labradory czy beagle. Stąd też warto skonsultować się z weterynarzem w sprawie skłonności naszego pupila do tycia. Oprócz tego wszystkie zwierzęta poddane sterylizacji lub kastracji również mogą częściej mieć problemy z otyłością. Wiąże się to m.in. ze zmniejszonym poziomem energii zwierzęcia, napędzaną pierwotnie hormonami. Zmiany w tym zakresie zazwyczaj powodują również mniej efektywny metabolizm, a co za tym idzie, tendencję do gromadzenia tkanki tłuszczowej czy zatrzymywania wody. Oprócz tego zmiany hormonalne związane z tego typu zabiegami po prostu zwiększają łaknienie zwierząt, dlatego np. częściej wymuszają karmienie.
Skutki otyłości dla zdrowia zwierząt
Znając już główne przyczyny nadmiernej masy ciała, warto zrozumieć, dlaczego zmniejszenie jej do prawidłowego poziomu jest tak istotne. Przede wszystkim otyłość przyczynia się do wielu chorób, które nie tylko obniżają komfort życia pupila, lecz także stanowią spore zagrożenie dla jego zdrowia. Z czym najczęściej spotykają się weterynarze, po zdiagnozowaniu u psów bądź kotów otyłości?
- Problemy z układem ruchu
Takie schorzenia widać często gołym okiem. Pies lub kot nie jest w stanie się prawidłowo poruszać. Czasem łatwo wywnioskować ból stawów, np. gdy pupil unika obciążania konkretnej kończyny.
- Choroby metaboliczne
Negatywny wpływ otyłości u psa czy kota widoczny jest również bezpośrednio na wynikach badań laboratoryjnych. Już samo badanie krwi potrafi wskazać na problemy z poziomem cukru czy zaburzeniami hormonalnymi.
- Skrócenie życia
Ponadnormatywna masa ciała niemalże zawsze skorelowana jest z występowaniem innych chorób, m.in. nowotworowych czy kardiologicznych. Wpływa to również na długość i jakość życia zwierzaka.
Jak diagnozować nadwagę i otyłość u zwierząt?
Czasami zdarza się, że to weterynarz pierwszy zauważa problem, ponieważ właściciele czworonogów nie zawsze są dość wyczuleni na zmiany jego masy ciała, a czasami uważają, że puszysty pies czy kot jest po prostu uroczy. Jednakże trzeba być świadomym, że przymykając oko na nadwagę zwierzęcia, szybko możemy przyczynić się do pogorszenia jego stanu zdrowia. Na to żaden odpowiedzialny opiekun nie powinien pozwolić.
Aby potwierdzić otyłość u kota lub psa, przede wszystkim należy umówić się na wizytę w przychodni weterynaryjnej. Przed nią jednak warto baczniej obserwować pupila. Trzeba zwrócić uwagę na to czy:
- szybko męczy się podczas wysiłku,
- ma trudności z oddychaniem,
- nie ma nadmiernego apetytu, np. podjada karmę innych zwierząt obecnych w domu,
- ma problemy z wykonaniem prostych czynności (utrzymanie higieny, wskakiwanie na legowisko itp.).
Udając się z takimi informacjami do lekarza weterynarii, można przyspieszyć postawienie przez niego diagnozy. Dodatkowo specjalista oceni zwierzę metodą BCS (Body Condition Score), zważy oraz zbada wizualnie małego pacjenta. Na procedurę taką składa się m.in. sprawdzenie wyczuwalności żeber na skórze klatki piersiowej, a także określenie poziomu tkanki tłuszczowej podskórnej czy pomiar obwodu talii. Na tej podstawie po wstępnej diagnozie weterynarz często wykonuje także badanie krwi, aby upewnić się, w jakim stopniu otyłość wpłynęła na organizm zwierzaka.
Sposoby walki z otyłością u zwierząt
Leczenie kota z otyłości teoretycznie nie różni się znacząco od walki z tych schorzeniem u psa. To, na czym trzeba się skupić najbardziej, to dieta zwierząt domowych. Dobrą strategią jest szukanie karmy o obniżonej kaloryczności oraz dokładne ważenie jej porcji. Co więcej, należy bezwzględnie pilnować określonych godzin posiłków, a także pamiętać, żeby wliczać kalorie dostarczane podczas treningu z przekąsek w postaci nagród za dobrze wykonane zadanie.
Oprócz zmian w odżywianiu trzeba również postawić na dodatkową aktywność fizyczną. Warto zdecydować się na zwiększenie częstotliwości spacerów bądź na ich wydłużenie. Dobrym krokiem jest także wprowadzenie czasu na zabawy oraz gry interaktywne, zarówno w domu, jak i na zewnątrz. Takie aktywności, odpowiednio dostosowane do wieku czy kondycji psa lub kota, są skuteczną bronią w walce z otyłością.
Dieta zwierząt domowych a znaczenie współpracy z weterynarzem
Trzeba jednak przyznać, że samodzielne opracowanie planu działania może być trudne, a czasami niemożliwe do wykonania. Wynika to przede wszystkim z braku specjalistycznej wiedzy na temat anatomii oraz fizjologii zwierząt domowych, a także cech osobniczych bądź rasowych. To powoduje, że do każdego psa lub kota z problemem otyłości powinno się podchodzić indywidualnie.
Nasza techniczka weterynarii Julia wraz z doktor Dominiką Dwornicką pomoże ustalić specjalistyczny plan odchudzania. Jako doświadczeni weterynarze zachęcamy właścicieli kotów i psów z Lubina do skorzystania z naszej pomocy. Ci, którzy zauważają problem otyłości u swoich pupili, mogą liczyć na nasze wsparcie w zdiagnozowaniu schorzenia, wdrożeniu diety oraz innych działań mających na celu zmniejszenie masy ciała, a także w monitorowaniu postępów. Podczas regularnych wizyt kontrolnych będziemy w stanie ocenić, czy wprowadzone zmiany dają oczekiwane rezultaty, a w razie potrzeby zmodyfikujemy zalecenia dietetyczne. Na podstawie wyników badań dobieramy odpowiedni rodzaj karmy, a także określamy jej prawidłowe dawkowanie. Oprócz tego, w zależności od stanu zdrowia zwierzęcia, przepisujemy leki pozwalające na ustabilizowanie organizmu w czasie redukcji masy ciała.
Jako właściciele zwierząt domowych zawsze dążymy do tego, aby były one przy nas jak najdłużej. Zapewnienie komfortowego życia ukochanemu pupilowi to obowiązek dla każdego odpowiedzialnego opiekuna. Dlatego też warto monitorować stan zdrowia zwierzaków oraz zadbać o ich zdrową dietę i codzienną aktywność. W ten sposób można uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji w postaci otyłości oraz związanych z nią problemów. Dodatkową motywacją do zadbania o zdrowie swojego psa lub kota powinna być nagroda w postaci wielu lat spędzonych razem z pupilem, co jest wartością bezcenną.